همه ی نوشته های:آقازاده

پتروشیمی برای اولین بـار در ۱۹۴۲ ؛ توسط عده ای از سازندگان مواد شیمیایی ؛ برای تبلیغات به کار برده شد.

به طور کلی مواد پتروشیمی ؛ آن گروه از محصولات شیمیایی می باشند که،از طریق تغییر شکل پیدا کردن یا فعل و انفعالات پارتی از هیدروکربور های نفت یا گاز طبیعی با بقیه مواد ساخته می شوند.محصولات پتروشیمی دارای مسائل استعمال عمومی و صنعتی زیاد از قبیل پارچه ( نایلون ؛ دارکرون ؛ پشم و پنبه مصنوعی )لوازم الکتریکـی ؛ کودهای شیمیایی ؛ حلال ها ؛ مواد پاک کننده و غیره است.

محصولات پتروشیمی صنایع پتروشیمی را می‌توان به سه دسته معین تقسیم کرد:

۱- محصولات بنیادی مثل اتیلن ؛ پروپیلن ؛ گوگرد ؛ بنزین ؛ آمونیاک و غیره.

ایـن محصولات پایه و اساس محصولات زیاد دیگـر پتروشیمی را تشکیل می دهد.

۲- محصولات میانی که از محصولات بنیادی تولید شده و مواد اولیه کارخانه های تولید کننده محصولات نهایی را تشکیل می دهند. مانند پلی کلروروینیل (پی وی سی )؛ ملامین و…

۳- محصولات نهایی که برای ساختن لوازم و وسائل مورد استفاده صنایع و عموم مردم به کار می روند؛مانند الیاف مصنوعی؛ اشیای پلاستیکـی ؛ لاستیک؛ کود های شیمیایی و غیره .مسائل استعمال و ارزش جهان ی محصولات پتروشیمی امروزه زندگـی بدون محصولات پتروشیمی بسیار مساله است.در ایـن بخش مسائل استعمال بعضی محصولات پتروشیمی را به طور خلاصه بیان خواهیم کرد.

کودهای شیمیایی علت بسیاری اثر گذار ی در ازدیاد محصولات کشاورزی جهان است و بدون استفاده آنها به یقین می توان گفت که جمعیت جهان،دچار مضیقه ی شدید غذایی خواهد شد در بعضی کشو رها در اثر کشت و زرع عرض سـال های زیاد؛مواد غذایی زمین تحلیل رفته و چنانچه زمین با کودهای مناسب تغذیه نشود.برداشت محصول بسیار کم است.امروزه پایه و اساس کود شیمیایی را ” ازته و آمونئیاک ” تشکیل می دهند.پلاستیک ها در بیشتر احتیاجات عمومی و صنعتی سهم مهمی دارند و رکن بنیادی زندگـی امروزی را تشکیل می دهند.

هر یک از پلاستیک ها دارای معین اتی هست که ممکن است با معین ات پلاستیک دیگـر کاملا تفاوت داشته باشد.امروزه پارت اعظم یک قایق را پلی استرهای مسطح تشکیل می دهد.در هر ماشین بیش از ۱۴ کیلوگرم و در هواپیما های مافوق صوت ؛ بیش از ۲/۵ تن پلیمر های مصنوعی استفاده خواهد شد.پلاستیک ها در تسخیر فضا سهم اثر گذار ی داشته اند.

بدون پلاستیک ؛ ساخته لباس فضائی نسبتا غیر ممکن بود.پلاستیک ها چنین در ساخته لوازم ساختمانی؛ کف پوش؛ کیسه و بسته بندی الکتریکـی و عایق بندی ؛ بطری؛ لوازم طبی؛ جراحی و غیره به کار می روند.

لاستیک :

یکـی دیگـر از محصولات پتروشیمی؛ لاستیک هست که به میزان زیادی در ساخته تایر وسایل نقلیه به کار می رود،ولی مسائل استعمال زیاد دیگـر ی از قبیل استفاده در ساخته لوله ؛ پوشش کابل؛ تسمه نقاله و غیره دارد.الیاف های مصنوعی به علت دارا بودن فوائد فیزیکـی و شیمیایی متفاوت؛ مسائل استعمال گوناگون دارند.

برای مثال نایلون سـال نها در ساخته جوراب به کار میرفت و بعد در جهت ساخته پوشاک؛ پرده؛ پارچه های گوناگون و غیره؛ مورد استفاده قرار گرفت.الیاف پلی استر که به نام های داکرون و تریلن نامیده می شوند،

حتی از الیاف طبیعی و مصنوعی دیگـر قدرت زیادتری دارند استفاده ایـن نوع الیاف،به علت داشتن فوائد گوناگون مثل چروک نشدن سریع زیاد شده است.الیاف پلی استر به میزان زیادی در ساخته پارچه ؛ پرده؛ فرش؛ تسمه های نقاله ؛ طناب و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

مواد پاک کننده به میزان زیادی چه در صنعت و چه در مصارف خانگی جایگزین صابون شده است.ایـن مواد نه تنها جهت شست و شو به کار می روند؛ بلکه ویژگی میکروب کشی می باشند.

علاوه بر آن چه گفته شد؛ مواد پتروشیمی مسائل استعمال زیاد دیگـر ی دارند.

مواد سمی مثل حشره کش ها ؛ حلال ها؛ منفجره ؛ مواد ضد انفجار؛

مواد رنگی؛ چسب های نواری؛ چسب مایع؛ بر چسب های کاغذی و صنعتی؛ انواع رنگهای ساختمانی.

اسیدهای گوناگون برای آب کاری فلزات ؛ آب کاری پلاستیک ها ؛ چربی زدایی ؛ پاک کننده ها و اسیدهای مورد استفاده در آزمایشگاه ها ؛

گاز کلر برای تصفیه ی آب آشامیدنی ؛ گاز کربنیک برای نوشابه سازی و آتش نشانی ؛ گوگرد و دوده های صنعتی برای لاستیک سازی ؛

انواع تینر ؛ استن و مواد سوختن و بسیاری فرآورده های دیگـر ؛ همه از محصولات صنعت پتروشیمی می باشند.

فرآورده های نفتی بعد از تهیه فرآورده های حاصله از نفت ‚گام پیچیده بعدی روش رساندن آنها به خریداران خواهد بود.

برای انتخاب راه حمل فراورده ها عوامل متعددی را بایستی در نظـر گرفت که عبـار تند از :

نرخ هزینه حمل‚ میزان فرآورده ها و مسافت بین مراکز توزیع و استفاده کنندگان.

مصارف عمده فرآورده های نفتی عبـار آزمایش از حمل و نقل ‚تامین گرما و روشنایی و ایجاد برق.

ولی اما نفت یک ماده چند خاصیتی است: روغن موتور ‚موم‚ وسائل جلاکاری ‚اکثر داروها و وسائل آرایش همه مواد خام خود از نفت می گیرند.

صنعت پتروشیمی فرآورده های بیشماری به ما می دهد که برای صنایع و زندگـی روزمره ما ارزش بسیار دارد.

فراورده های نفتی اکثرا به صورت عمده از پالایشگاه خارج می شوند،

گر چه بعضی از آنها قبلا در قوطی یا بشکه بسته بندی شده و آماده تحویل به استفاده کننده می باشند.

مشتریان عمده ‚مثل کارخانه های برق یا کارخانه های شیمیایی بعضی وقتها،

سفارشات خود را به وسیله لوله ‚کامیون ‚راه آهن یا کشتی مستقیما از پالایشگاه دریافت می دارند.

مشتریان کوچکتر عموما احتیاجات خود را از مراکز و انبـار های توزیع که ((پایانه)) یا((انبـار )) نامیده می شوند دریافت می دارند.

فراورده ها به وسیله (کشتی فراورده )یا دو به کامیونهای نفتکش و با واگنهای نفتکش راه آهن برای خریداران حمل می شوند.

وظیفه با ارزش و پیچیده ساوقت توزیع یک شرکت نفتی ایـن ست که

یقین حاصل نماید محصولات مورد نیاز به مقادیر درست در وقت مقرر به مقصد معین تحویل گردد.

علاوه بر ایـن شرکتها دائما کوشش دارند که با برنامه های تحقیق ی خود

مرغوبیت فرآورده ها و خدمات و راهنمایی های فنی ضروری را تامین کنند.

اصولا هفت یا هشت گروه بنیادی فرآورده نفتی وجود دارد ولی بایستی افزود که

هر گروه حاوی چندین نوع فرعی هست که کاربرد متفاوت دارند.فرآورده هایی که از اجزا سبکتر ساخته می شوند بیشتر برای وسایل حمل و نقل و ایجاد گرما و نور بکار می روند.

نفت عمدتا به عنوان ماده خام صنایع پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد. گاز سبک (LPG)

عموما بصورت سیلندر و بطری عرضه می گردد و معمولا در

مسکن ها ؛ هتلها ؛ رستورانها و موسسات دیگـر به عنوان سوخت آشپزی و گرما ی بکار می رود.

در چند کشور از جمله الجزایر و هلند به عنوان سوخت ماشین استفاده خواهد شد.

و در ژاپن بیشتر تاکسی ها از ایـن سوخت استفاده می کنند. ولی اما ماده ای که بیش از همه با ماشین رابطه دارد همـان ا بنزین است.

ماشین ران امروزی انتظار دارد ماشین ش در سرمای صبحگاهی براحتی روشن شود و براه افتد.

از ایـن رو بنزین های مدرن حاوی آمیخته ای هست از مواد اضافی از قبیل ضد یخ ؛ ضد کوبش و مواد شستشو دهنده.

شرکتهای نفتی همواره با کارخانه های موتور سازی در رابطه نزدیک می باشند تا بتوانند مواد سوختی مناسب موتورهای مدرن را به عمل آورند.

در ابتدا بنزین مثل بقیه اجناس در فروشگاههای وسایل فنی و یا فروشگاههای مواد غذایی به فشیوه می رسید.

با افزوده شدن تقاضا ؛ پمپ بنزین های اختصاصی احداث شد که بعضی از آنها تعمیرگاه داشتند .

در تعمیرگاههای مدرن تکیه روی سرعت تحویل و سهولت کار هست :

بعضی شان ۲۴ ساعته باز می باشند و مجهز به پمپ های بی مقصدی و سیستمی که مشتری می تواند با استفاده از

کارت اعتبـار ی تربیت دهد که بهای جنس خریداری شده مستقیما از حساب بانکی اش برداشت شود.

اکثر ایـن موسسات ؛ علاوه بر انواع وسائل ماشین اجناس دیگـر ی از قبیل مواد غذایی و گل می فروشند ؛ و بعضا سرویس خشک شویی و کافه تریا دارند.

یک نوع سوخت دیگـر به نام ” نفت چراغ ” در هواپیما های غیر نظامی بکار می رود.

با دقت به ایـن که هواپیماهای مسافر بری سـال انه بیش از ۱۵۰۰ میلیارد کیلومتر پرواز می کنند

نگفته پیدهست که ایـن ماده سوختی چه بازار وسیع ی دارد.

اکثر کشورهای در حال گسترش برای حفظ منابع طبیعی خود معمولا برای گرما و روشنایی بجای هیزم نفت چراغ استفاده می کنند.

گازوئیل در موتورهای دیزلی کامیونها ؛ اتوبوسها ؛ وانت ها ؛ قطارها و کشتی ها استفاده خواهد شد

و همین طور در صنایع و کارخانه های برق کاربردهایی دارد.

مازوت برای ایجاد گرما ؟؛ قوت برق و در کشتیهای توربین بخاری استفاده خواهد شد.

سنگین ترین رسوبات یعنی فقیر مصارف وسیع ی برای آسفالت کاری و به عنوان پوشش عایق رطوبتی سدها ؛ تونل ها و مخازن آب دارد.

همین طور از بعضی رسوبات مواد خام مورد نیاز جهت تهیه مواد روغن کاری بدست می آید.

نفت دست نخورده بصورت عمده به کارخانه روغن سازی حمل خواهد شد و در آن جا طبق فرمولهای ویِژه با مواد شیمیایی ویِژه ای آمیخته می گردد.

هر نوع ماشین ی ؛ از یخچال کوچک خانگی گرفته تا ماشین آلات غول آسای ماشین سازی؛

احتیاج به روغن کاری دارد. پس بازار مواد روغن کاری وسیع و در عین حال بسیار پیچیده هست چون برای هر کاربردی یک فرآورده ویِژه بایستی تولید گردد.

یک گروه از فرآورده ها بایستی مورد بحث ویِژه قرار گیرد :

مواد شیمیایی بی شماری که از نفت مشتق می گردد. صنعت پتروشیمی با صنعت نفت بستگی نزدیک دارد.

در واقع اکثر کارخانه های پتروشیمی سازنده فرآورده هایی می باشند که با فرآورده های ساخته شده از منابع کمیاب طبیعی رقابت دارند ؛

از قبیل لاستیک مصنوعی بجای لاستیک طبیعی ؛ و پودر شستشو بجای صابون.

همین طور فرآورده های کاملا تازه ای از آنها ساخته خواهد شد که زندگـی روزانه ما را دگرگون کـرده است:

اشیا پلاستیکـی برای مسکن ؛ وسائل بسته بندی در سوپر مارکت ؛ پارچه های “بشور و بپوش ” مواد رنگرزی ؛ وسائل چسب و انواع رنگ.

صنعت شیمی برای ساخته مواد خام خود جهت تهیه هزاران فرآورده ای که موجبات آسایش و سهولت زندگـی مدرن را فراهم می کنند؛

متکی به مواد نفتی هست حفاظت محیط زیست دقت صنعت نفت به محیط زیست تازگی ندارد.

تجارت نفت مستلزم عملیات بسیار وسیع و متعددی هست :

سکوهای عظیم الجثه ؛ کشتی های نفتکش ؛ پالایشگاه ها ؛ هزاران کیلومتر خط لوله – که همگی در محیط زیست اثر می گذارند.

از سـال ها پیش شرکتها نفتی میزان زیادی از وقت و بودجه خود را برای پیدا کردن راههایی جهت

کم شدن آثار نامطلوب عملیات خود بر روی محیط زیست صرف کـرده اند.

اما در تحلیل نهایی مسـال ه عبـار آزمایش از تعادل بین نیاز به مواد نفتی و علاقه به حفاظت محیط زیست سـالم.

شرکتهای نفتی و دولتها در ایـن دو زمینه همکاری می کنند و در مقیاس بین المللی کوشش دارند ایـن تعادل را تامین نمایـند.

در ایـن چند سـال اخیر اثرات عملیات نفتی بر روی محیط زیست موضوع بحث های وسیع ای بوده است.

ایـن اثرات ممکن است کوتاه مدت باشد ؛ مثل ریزش تصادفی نفت یا فرآورده های نفتی ؛

و یا دراز مدت مثل ” مسـال ه گرم مسکن ” (گرم شدن محیط کره زمین ) و یا

آسیب به قشر اوزون فضا که اثرات آن در جهان ی که نسل های آینده از ما به ارث می برند مشهود خواهد شد.

پتروشیمی چیست ؟

بیش از نیم قرن از استفاده فرآورده‌های نفتی به صورتی غیر از سوخت می‌گذرد.

به مرور وقت و با پیشرفت علم و تکنولوژیو انسان تعداد روزافزونی از ئیدروکربنها را به طور ناب از بقیه فرآورده‌های نفتی جدا کرده،

و به استفاده تولید بقیه مواد شیمیایی و صنعتی رسانیده است.

صنایع وابسته به نفت را که از مواد نفتی محصولات غیرنفتی ساخته می‌کنند را صنایع پتروشیمی می‌نامند.

مواد اولیه‌ حاصل از صنعت نفت که برای ساخته بقیه فرآورده‌های شیمیایی به کار می‌رودو مواد پتروشیمی نامیده می‌شود.

هم اکنون از کل ئیدروکربنهای تولیدی در جهان تنها حدود پنج درصد یا کمی بیشتر به عنوان مواد اولیه،

در صنایع پتروشیمی به استفاده می‌رسدو ولی ارزش فرآورده‌های ساخته شده،

از ایـن پنج درصد در حدود ۲ مساوی ارزش محصولات نفتی هست که از بقیه ۹۵% ئیدروکربنهای تولیدی به فشیوه می‌رسد.

پس کاملاْْ منطقی هست که حتی‌المقدور از استفاده ایـن ئیدروکربنها به عنوان مولد انرژی جلوگیری به عمل آید،

و اولویت خاصی برای استفاده از ایـن ذخایر ارزشمند و محدود در جهان در صتایع پتروشیمی داده شود.

گسترش صتایع پتروشیمیو اثرات چشمگیر و پر ارزشی در پیشرفت اقتصادی

و گسترش صنایع و بالا بردن سطح تکنولوژی در جهان و در سـال های اخیر در ایران داشته است.

به عنوان مثال در کارخانه کود شیمیایی شیراز و مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینیو با استفاده از

گاز طبیعی و نیتروژن هواو سـال انه صدها هزار تن آمونیاک تولید می‌شود.

آمونیاک حاصل همراه با مواد دیگـر برای ساختن مقادیر زیادی:

اورهو نیتریک، اسیدو آمونیوم ،نیتراتو کودهای آمیخته و غیره به کار می‌رود.

در ایـن مجتمعها همین طور مواد دیگـری از قبیل،

سدیم کربناتو سدیم فسفاتو گوگردو سولفوریک اسید و فسفریک اسید ساخته می‌شود.

در مجتمع پتروشیمی آبادان با استفاده از گاز اتیلن و پروپن حاصل از پالایشگاه نفت آبادانو سـال انه مقادیر زیادی پلاستیک نوع P . V. C،

همراه به هزاران تن سود سوزآور و نوعی فرآورده شیمیایی به نام دودسیل بنزن ساخته می‌شود.

از ماده اخیر در کشور ما برای ساخته پودرهای رخت‌شویی (مواد پاک‌کننده غیر صابونی) استفاده می‌کنند.

انواع فرآورده‌های شیمیایی آروماتیک در آبادان تولید می‌شود.

مجتمع پتروشیمی ایران که از بزرگترین مجتمعهای پتروشیمی جهان خواهد بود عهده‌دار ساخته مقادیر زیادی مواد شیمیایی گوناگون از قبیل مواد زیر می‌باشد:

کلرید اتیلنو کلرید وینیلو پلی اتیلنو پلی پروپیلنو کائوچوی مصنوعیو بنزنو آنیلین و مشتقات آنو سود سوزآور و گاز مایع.

در کارخانه دوده سازی‌ (کربن بلاک) اهواز دوده ساخته می‌شود.

ایـن ماده از سوختن ناقص گاز طبیعی حاصل می‌شود.

ایـن ماده در رنگسازی و لاستیک سازی و بعضی صنایع دیگـر ارزش زیاد دارد.

صنایع با ارزش دیگـری چون ساخته انواع :

پلاستیکها و نایلن‌هاو الیاف مصنوعیو داروهای گندزدا و حشره‌کشها و شامپوهاو کرمهای قشنگی و مواد منفجره و غیره وابسته به صنایع پتروشیمی است.

پلیمرها که امروزه در تهیه انواع وسیله‌ها نقش بسیار مهمی دارند یک از محصولات ارزشمند صنعت پتروشیمی است.

پلیمرها یا ماکرومولکولهاو مولکولهایی با جرم مولکولی بسیار زیاد می باشند که از به‌هم پیوستن مولکولهای آسان و کوچک به وجود می‌آیند.

ایـن مولکولهای آسان را مونومر می‌نامند. تفلون یک پلیمر فلوئوردار است.

پلیمر پلی‌لاتیلنو از به پیوستن مولکولهای اتیلن تحت فشار زیاد و گرما ۱۰۰ تا ۴۰۰ درجه بدست می‌آید.

پلاستیک نوع P . V. C از به پیوستن مولکولهای کلرید وینیل حاصل می‌شود.

در صنعت پتروشیمی از واکنشهایی مثل کراکینگ ( شکستن مولکولهای بزرگ به مولکولهای کوچک)

و آنتی‌کراکینگ ( اتصال مولکولهای کوچک و تبدیل آنها به مولکولهای بزرگ) استفاده می‌کنند.

ایران به عنوان چهارمین تولیدکننده نفت جهان و داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز جهان و

۸۰ درصد درآمدهای صادراتی خود را از نفت و گاز تامین می نماید:

و امیدوار است،تا انتها دهه جاری ۱۴ درصد از بازار جهان ی پتروشیمی را در دست بگیرد،

و ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی خود را به ۲۳ میلیون تن در سـال افزوده شدن دهد.

طیف وسیع ای از محصولات مصرفی و مواد اولیه و محصولات صنعتی،

از محصولات پتروشیمی است که مطابق دسته بندی کدهای ISIC عمدتا در کدهای:

۲۳۲۰ و ۲۴۱۱و ۲۴۱۲ و ۲۴۲۱ قرار می گیرد.

صنایع پتروشیمی (Petrochemical industry)و بخش از صنایع شیمیایی است،

که فرآورده های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می نماید.

در اوایل قرن بیستم نفت خام و گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه برای ساخته بیشتر ترکیبات مورد نیاز انسان و ارزش حیاتی و روز افزونی پیدا کـرده است.

صنعت پتروشیمی تأمین کننده بنیادی مواد مصرفی مورد نیاز در بیشتر صنایع شیمیاییو برق،

و الکترونیکو نساجیو پزشکیو خودروسازیو لوازم خانگیو غذایی و غیره است.

یکـی از مهمترین خصوصیات صنعت پتروشیمی ارزش افزوده بسیار بالای آن است.

بدین مفهوم که با تغییرات شیمیایی و فیزیکـی بر روی هیدروکربورهای نفتی و گازی،

می توان ارزش محصول را به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد افزوده شدن داد.

از خصوصیات دیگـر ایـن صنعتو تنوع محصولات آن و تأمین مواد اولیه هزاران کارگاه و کارخانه صنایع پایین دستی آن است که

از نظـر اشتغال زایی و کسب درآمدهای ارزی و قطع وابستگی نقش بسیار اثر بخش ی در اقتصاد کشور دارد.

تولید محصولات پتروشیمی به گونه ای است که اکثرا ً یک وامیزان بنیادی در بالا دستو ماده اولیه،

واحدهای دیگـر را تولید می نماید و مثل وامیزان الفین که با تولید اتیلن و پروپیل نیاز واحدهای پلی اتیلن و پروپیل را تأمین می نماید.

در صنایع وابسته به نفت هر چه به سمت محصولات نزدیک به بازار استفاده متمایل شویمو با فرصت های شغلی بیشتر و کم هزینه تر روبرو هستیم.

به نحوی که طبق گزارشات معتبر بین المللی برای ایجاد هر شغل در صنعت،

پالایشو به حداقل ۵۰۰ هزار دلار و در صنایع بالا دستی پتروشیمی ۳۶۰ هزار دلار سرمایه گذاری نیازمندیم.

در حالیکه در صنایع پایین دستی پتروشیمی مثل صنایع پلاستیک با صرف هزینه ای به مراتب کمتر می توان به ایجاد اشتغال پرداخت.

تقسیم بندی صنایع پتروشیمی

واحدهای بالا دستی Upstream units (پالایشگاه ها)

در ایـن واحدها هیدروکربن های سبک خطی- حل پر قدرت اشباع و یا غیر اشباع موجود در نفت خام و یا موجود در گاز طبیعی،

به صورت آمیخته های چندتایی از بقیه هیروکربن ها جدا شده و به عنوان مواد اولیه برای واحدهای بنیادی فرستاده می شـود .

واحدهای بنیادی Basic core units (کراکینگو الفین آروماتیک)

در ایـن واحدها مواد اولیه به مواد پایه مثل متانو گاز سنتزو اولفین هاو دی اولفین هاو حل پر قدرت هاو کلرو گوگرد تبدیل می شوند.

واحدهای واسطه ای Intermediate units (واحدهای دی کلرواتیلنو کلرور وینیل جهت تولید PVC)

در صنایع پتروشیمی به واحدهایی واسطه گفته می شـود که از نظـر خط تولید و برحسب ضرورت،

در بین واحدهای بنیادی و واحدهای نهایی قرار گرفته باشند و با دقت به ایـن که مواد نهایی وجود داشته باشد.مثلاً برای تولید پی وی سی از اتیلنو نیاز به دو وامیزان واسطه ای یکـی جهت ساختن دی کلرواتیلن و دیگـر ی جهت ساختن کلرور وینیل از آن نیاز است .

واحدهای نهایی End units (وامیزان تولید پی وی سیولاستیک مصنوعی)در ایـن وامیزان فرآورده نهایی پتروشیمی تولید و به بازار عرضه می گردد.و

احدهای پایین دستی Downstream units (واحدهای تولید کننده حتما ت لاستیکـی )

در واحدهای پایین دست پتروشیمی فرآورده های نهایی پتروشیمی به محصولات مصرفی تبدیل می شوند.واحدهای تولید الیاف مصنوعی حتما ت پلاستیکـی و لاستیکـی از مهمترین واحدهای پایین دست پتروشیمی محسوب می گردند.

خوراک مجتمع های پتروشیمی

با دقت به نوع فرآیندهای موجود در مجتمع های پتروشیمیو خوراک مصرفی آنها مفرق است وحاوی گاز شیرینو گاز ترشو نفتای سبک و سنگینو NGL , LPG و خاک فسفات می شـود .

در گزارش ۱۰۰ برند ارزشمند جهان در سال ۲۰۲۳، تویوتا ارزشمندترین برند خودرویی و ششمین برند باارزش جهان شناخته شده است.

در گزارش بهترین برندهای جهان اینتربرند ۲۰۲۳، تویوتا به‌عنوان ارزشمندترین برند خودرویی جهان شناخته شده است. تویوتا با ارزش ۶۴.۵ میلیارد دلار، در بین ۱۰۰ برند برتر جهان جایگاه ششم را به خود اختصاص داده است. این برند ژاپنی در سال ۲۰۲۲ هم همین جایگاه را در اختیار داشت. ارزش تویوتا اما نسبت به ۳۰.۲ میلیارد دلار ۱۰ سال پیش بیش از دو برابر رشد داشته است.

مرسدس بنز هم با ارزش ۶۱.۴ میلیارد دلار، جایگاه دومین برند ارزشمند خودرویی جهان در سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده است. ارزش این برند آلمانی ۹ درصد افزایش داشته و حالا به‌عنوان هفتمین برند باارزش جهان کوکاکولا را با ارزش ۵۸ میلیارد دلار پشت سر گذاشته است. ب‌ام‌و نیز با رشد قابل‌توجه ۱۰ درصدی، از رتبهٔ سیزدهم به دهم صعود کرده و برای اولین بار در بین ۱۰ برند باارزش جهان قرار گرفته است. ارزش تسلا نیز ۴ درصد افزایش پیدا کرده اما این رشد به‌اندازهٔ سال‌های قبل قوی نیست. این شرکت در سال ۲۰۱۶ حضور خود در این رقابت را با ارزش تنها ۴ میلیارد دلار آغاز کرد که در سال ۲۰۲۲ به ۴۸ میلیارد دلار رسید. به همین دلیل، تسلا همان جایگاه دوازدهم سال ۲۰۲۲ خود را حفظ کرده است.

غول تکنولوژی، اپل نیز با ارزشی بیش از نیم تریلیون دلار، مقتدرانه بر جایگاه نخست تکیه زده و مایکروسافت با ارزش ۳۱۶.۶ میلیون دلار که ۱۴ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته، در جایگاه دوم قرار دارد. بااین‌حال، همچنان اپل تنها برندی است که بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد. پس‌ازاین سه، آمازون با ارزش ۲۷۶.۹ میلیارد دلار، گوگل با ۲۶۰.۲ میلیارد دلار و سامسونگ با ۹۱.۴ میلیارد دلار به ترتیب در رتبه‌های سوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

در سال ۲۰۲۳ برندهای خودرویی بیشترین افزایش ارزش را داشته‌اند و نسبت به سال ۲۰۲۲ مجموعاً رشدی ۹ درصدی را تجربه کرده‌اند. به همین دلیل، برای اولین بار، در بین ۱۰ برند باارزش جهان، سه برند خودرویی می‌بینیم و مرسدس توانسته کوکاکولا را پشت سر بگذارد. همچنین هوندا هم با ارزش ۲۷.۴ میلیارد دلار که ۷ درصد رشد داشته، به رتبهٔ ۲۷ صعود کرده است.

هیوندای با رشدی ۱۸ درصدی و ارزش ۲۰.۴ میلیارد دلاری به جایگاه ۳۲ رسیده، پورشه با رشد ۲۰ درصدی و ارزش ۱۶.۲ میلیارد دلار با شش پله صعود در جایگاه ۴۷ قرار گرفته و فراری با رشد ۱۶ درصدی و ارزش ۱۰.۸ میلیارد دلار جایگاه ۷۰ را از آن خود کرده است. این سه برند یعنی هیوندای، پورشه و فراری بیشترین رشد ارزش را در سال ۲۰۲۳ داشته‌اند. بااین‌حال، فورد در رتبهٔ ۵۱ همچنان بالاتر از فراری قرار دارد.

گزارش سالانهٔ ارزشمندترین برندهای جهانی اینتربرند اولین بار در سال ۲۰۰۰ منتشر شد و ۱۰۰ برند باارزش جهان را در دسته‌های مختلفی مثل خودرو، تکنولوژی، رسانه و… رتبه‌بندی کرد. ارزش برندها بر اساس داده‌هایی مثل نقش برند در تصمیم خرید مشتری و قدرت برند نسبت به درآمد تعیین می‌شود. به گزارش اینتربرند، ارزش کلی ۱۰۰ برند برتر جهان در سال ۲۰۲۳ تنها ۵.۷ درصد افزایش پیدا کرده است درحالی‌که این رشد سال گذشته ۱۶ درصد بود.

بشر از قرن ها پیش در آرزوی پرواز بود و با الهام گرفتن از طبیعت به فکر ابداع ابزاری برای پرواز بود. به طوری که در گذشته افراد بسیار زیادی در تلاش بودند تا با استفاده از طراحی هایی مشابه با بال پرندگان، بتوانند رویای پرواز را به ثمر برسانند. درهرحال بعد از گذر سال ها براردان رایت موفق به اختراع هواپیما شدند، اما یک هواپیما چگونه پرواز می کند؟ با ما همراه باشید.

هواپیما چطور از زمین بلند می شود؟

اگر در حد قوانین فیزیک دوران دبیرستان و مدرسه اطلاعات داشته باشید، احتمالا در مورد پرواز هواپیما هم ایده هایی دارید. اما آیا به راستی در مورد پرواز هواپیما و نحوه کنترل آن اطلاعات لازم را دارید؟ خب پیش از آنکه بخواهیم در مورد نحوه پرواز و کنترل هواپیما صحبت کنیم، بیاید ابتدا چد قانون و اصل مهم در مورد کنترل هواپیما را باهم مرور کنیم.

پیش از صحبت در مورد نحوه پرواز و کنترل هواپیما ابتدا باید اطلاعاتی در مورد اصطلاحات رایج پروازی داشته باشیم:

• نیروی پسار: نیرویی است که در حین آغاز به حرکت و رانش، نیروی مقاومت هوا را خنثی می کند.
• رانش: همان نیرویی است که هواپیما را به سمت جلو هدایت می کند و بر خلاف نیروی گرانش است. نیروی رانش همانطور که انتظار دارید توسط موتور ها تامین می شود.
• ایرفول: ایرفول برشی برروی بال های هواپیماست که جریان هوا را به گونه ای هدایت می کند تا فشار هوا در قسمت های بالایی و پایینی بال در نسیت متناسبی تقسیم شود و فشار در سطح پایینی بال بیشتر از سطح بالایی گردد تا هواپیما به سمت بالا حرکت کند.
• نیروی جاذبه: همان نیرویی است که همه چیز در این کره خاکی را برروی سطح نگهداشته است.

موتورهای هواپیما نیروی برای حرکت به سمت جلو فراهم می کنند، اما باعث بلند شدن هواپیما از روی زمین نمی شوند. این بال ها هستند که اختلاف فشار لازم برای بلند شدن هواپیما از روی زمین را به وجود می آورند. با افزایش نیروی تولید شده توسط موتورها، جریان هوا به سرعت با بالا برخورد می کند و با استفاده از ویژگی های ایرودینامیکی، اختلاف فشار لازم توسط بال های برای بلند شدن هواپیما به وجود می آید. اما چگونه این اتفاق می افتد؟

بال ها و اختلاف فشار چگونه باعث پرواز هواپیما می شوند؟

بال ها عامل اصلی حرکت هواپیما به سمت بالا هستند. اما این اتفاق چگونه می افتد؟ هواپیماها معمولا یک سطح منحنی فوقانی و یک سطح زیرین هموارتر دارند که وجود چنین طراحی هایی باعث به وجود آمدن ویژگی های ایرودینامیکی می شود تا مقطع ایرودینامیکی هواپیما به وجود بیاید.

چنین سطح مقطعی باعث می شود تا هواپیما به سمت بالا حرکت کند و اختلاف فشار مورد نیاز را به وجود بیاورد. برای توضیح ساده تر فرض کنید که دو مولکول هوا به بال هواپیما برخورد کنند، یکی به سمت بالا و دیگری به سمت پایین حرکت می کند و اختلاف فشار لازم به وجود می آید.

پیشنهاد می کنیم در صورت تمایل نگاهی به مقاله بهترین هواپیماهای ایران داشته باشید.

جریان حلقوی هوا در بال ها چگونه است؟

تا بحال پیش آمده است تا در یک ایستگاه راه آهن ایستاده باشید و قطار با سرعت از کنار شما رد شود؟ در این هنگام وقتی قطار از کنار شما می گذرد حسی همانند مکش هوا مانند جارو برقی وجود دارد که شما را به سمت خود می کشد. در هواپیماها نیز همین اتفاق می افتد.

هربال هواپیما از طریق ایجاد جریان حلقوی و چرخشی هوا، جریانی شبیه به یک گردباد ایجاد می کند تا هوا با سمت عقب هدایت کند.

هدایت هواپیما چگونه کنترل می شود؟

یک هواپیمای درحال حرکت مکانیسمی مشابه با خودرو درحال حرکت دارد، اما مسلما تفاوت های چشمگیری هم دارد. حرکت هواپیما حول ۳ محور مختلف است که فقط خلبان به آنها دسترسی دارد و به واسطه اهرم ها انجام می شود.

حرکت های حول اهرم هواپیما حالتی شبیه به فرمان خودرو دارند و با استفاده از این اهرم است که هواپیما می تواند به سمت راست یا چپ حرکت کند. حرکت های حول اهرم حرکت چرخشی نام دارند که خلبان با به سمت چپ یا راست بردن این اهرم، بال های عقبی را تکان داده و باعث می شود هواپیما به راست یا چپ بگردد.

البته این حرکت چرخشی همانی نیست که برای گردش روی زمین استفاده می شود. اهرم هواپیما یک حرکت عمودی نیز دارد. سکان های هدایت هواپیما به سمت های راست و چپ و عقب و جلو حرکت می کنند. حرکت هایی که به سمت چپ و راست می روند برای حرکت به همین سمت هاست و حرکت هایی که توسط سکان به سمت جلو یا عقب هستند، برای پرواز و یا فرود مرود استفاده اند.

وقتی خلبان سکان هواپیما را به سمت عقب می کشد، هواپیما به شرط داشتن سرعت لازم، از زمین بلند می شود و وقتی سکان را به سمت جلو حرکت دهد هواپیما ارتفاع کم می کند. حرکت های سکان هواپیما که به سمت عقب یا جلو هستند منجر به ایجاد کنترل برروی دم عمودی عقب هواپیما می شود.

در ادامه نگاهی هم به بهترین شرکت های هواپیمایی ایران داشته باشید.

هواپیما چگونه در هوا معلق می ماند؟

هواپیماها فقط تا حد مشخصی قادر به بالا رفتن و ارتفاع گرفتن هستند. در یک زاویه مشخص در هنگام اوج گرفتن، پس از رسیدن به ارتفاعی مشخص هواپیما دیگر ارتفاع نمی گیرد و در ارتفاعی مشخص ثابت می ماند. در این هنگام جریان هوا در حول بال ها باعث می شود نیروی کششی به سمت زمین کاهش پیدا کرده و هواپیما در ارتفاعی ثابت باقی بماند.

به زبان ساده تر باید این چنین گفت که پس از رسیدن به زاویه ای مشخص، مثلا ۱۵ درجه، هوا دیگر به نرمی حول بال های جریان ندارد و بیشتر شاهد افزایش نیروی کشش و کاهش بیشتر در بالا رفتن هستیم، تا حدی که به حالت رسیدن به ثبات شباهت دارد.  برای حرکت به سمت چپ و راست هم پیش تر توضیح دادیم که از پره های عقبی و پره هایی که برروی بال قرار دارند استفاده می شود.

کابین فشار هواپیما چیست؟

با بالاتر رفتن از سطح زمین فشار هوا افت می کند. به همین دلیل است که کوهنوردان در ارتفاعات بسیار زیاد نیاز به استفاده از کپسول های اکسیژن دارند. برای نمونه قله کوه اورست ۹ کیلومتر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. هواپیماهای جت به طور معمول در ارتفاعات بیشتری از قله کوه قرار داشته و حتی هواپیماهای نظامی در ارتفاعات سه برابر نیز پرواز کرده اند.

به همین دلیل است که هواپیماهای مسافری کابین های فشار دارند. کابین هایی که در آنها هوای گرم با قدرت زیاد وارد می شود. از همین رو افراد می توانند به راحتی نفس بکشند. اگرچه خلبانان هواپیماهای نظامی از طریق پوشیدن ماسک های اکسیژن و لباس های مخصوص فشار این مشکل را حل می کنند.

هواپیما برای بلند شدن از زمین و پرواز چه سرعتی نیاز دارد؟

موتورهای هواپیما انواع مختلفی دارند که خود بحث جداگانه ای است، اما وقتی موتورهای روشن می شوند و هواپیما آماده حرکت می شود، خلبان با افزایش میزان سوخت ورودی به محفظه احتراق سرعت هواپیما را بالا می برد تا در نهایت به سرعت ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت برسد.

در این هنگام با استفاده از اهرم ها فرایند هدایت هواپیما و آغاز انجام می شود. البته نکته مهمی که وجود دارد این است که زاویه اوج گیری نباید بیشتر از ۳۰ درجه باشد وگرنه هواپیما قادر به پرواز نخواهد بود. حرکت زاویه دار تا زمانی ادامه می یابد که هواپیما به ارتفاع مورد نظر برسد و به اصطلاح علمی به حالت کروز یا پرواز افقی برسد.